Bol iza grudne kosti

Bol iza grudne kosti ili retrosternalni, pseudoanginozni bol definiše se kao stežuća senzacija lokalizovana u sredini grudne kosti (sternuma), koji nije izazvan ishemijskom bolešću srca ili drugom srčanom patologijom.

Pretpostavka da je bol porekla jednjaka, može se doneti tek po isključivanju etioloških faktora vezanih za mišićno skeletni zid grudnog koša, kao i drugih medijastinalnih struktura.

Uzroci

Iako se u opštoj populaciji pojava ovakvog bola najčešće vezuje za bol porekla srca, ova vrsta bola vrlo često može biti uzrokovana patološkim stanjima na jednjaku kao što su: GERB, ahalazija i motorni poremećaji jednjaka. Upravo zbog sličnosti sa bolom porekla srca može se definisati i kao pseudoanginozni bol. Konsenzusom iz Montreala 2006. godine gastroezofagealna refluksna bolest se smatra daleko češćimuzrokomnastanka pseudoanginoznog ezofagealnog bola od motornih poremećaja jednjaka.

Pojačano stezanje (hiperkontrakcija) jednjaka izazvano refluksom kiselog sadržaja u jednjak ili izrazitim spazmom kod bolesnika sa ahalazijom ili difuznim spazmom predstavlja osnovni etiološki faktor u nastanku pseudoanginoznog u sklopu oboljenja jednjaka. Ova vrsta bola vrlo često je isprovocirana refluksom kiseline u jednjak, sa ili bez osećaja gorušice u isto vreme. Usled nepravilnih kontrakcija mišića tela jednjaka retrosternalni bol je takođe veoma čest kod bolesnika sa ahalazijom i motornim poremećajima jednjaka, pre svega difuznim spazmom, kada je udružen sa otežanim gutanjem.

Ovakav bol veoma podseća na bol kod angine pectoris i infarkta miokarda. Tako na primer, u Sjedinjenim Američkim Državama, blizu 30% bolesnika koji se primaju u bolnicu kao hitno stanje sa sumnjom na infarkt miokarda, ustvari ima retrosternalni bol uzrokovan patološkim procesom na jednjaku. Takodje je dokazano da više od 30% koronarografskih ispitivanja sprovedenih zbog retrosternalnog bola je normalno, a oko 50 % pacijenata kod kojih je isključen kardiološki razlog nastajanja bola, ima dokazan poremećaj motiliteta jednjaka, najčešće u sklopu GERB-a.

Klinička slika

Ovakva vrsta bola se može javiti tokom akta gutanja, uzimanja hrane, ali i bez toga, iznenada u snu kada budi bolesnika. Kod bolesnika kod kojih je retrosternalni bol uzrokovan motornim poremećajima jednjaka, sam osećaj bola se pogoršava unošenjem izrazito hladne, odnosno tople hrane i tečnosti (ledena voda) sa širenjem prema kičmenom stubu.

Karakteristike pseudoanginoznog bola porekla jednjaka na osnovu kojih se može uraditi diferencijacija od srčanog bola su sledeće: bol je često provociran unosom hrane, ponekad prestaje posle uzimanja antacida, pojavljuje se noću, ima periode prolongirane remisije i često je udružen sa drugim ezofagealnim simptomima. Uzimanje preparata nitroglicerina takođe može eliminisati pseudoanginozni ezofagealni bol, ali za razliku od angine pectoris nitroglicerin deluje odloženo, odnosno tek posle 10 minuta. Primetno je da čak kod 83% pacijenata koji su zbog pseudoanginoznog ezofagealnog bola upućeni na funkcionalnu dijagnostiku jednjaka prisutni simptomi gorušice, regurgitacije ili disfagije.

Kada postoji sumnja da je retrosternalni bol uzrokovan patološkim procesom na jednjaku, radi postavljanja definitivne dijagnoze neophodno je načiniti gastroskopiju i manometriju jednjaka.

Napisao:
Prof. dr Aleksandar Simić
specijalista opšte hirugije

Objavio:
Reflux Centar
Centar za oboljenja gornjeg digestivnog sistema