Lečenje ahalazije

Deo leka nalazi se u želji da se izlečimo.“
Seneka (4 p.H. – 65)

Lečenje ahalazije zasniva se na simptomatskoj terapiji, sa nemogućnošću korekcije osnovnog neuromišićnog oboljenja. Cilj lečenja bolesnika sa ahalazijom je da oslobodi funkcionalnu opstrukciju završnog dela jednjaka, čime se poboljšava njegovo ukupno pražnjenje, i omogućava nesmetan prolazak hrane i tečnosti iz jednjaka u želudac. Hirurško lečenje sprovođenjem Heller-ove miotomije danas predstavlja najefektniji vid lečenja ahalazije.

Hirurgija je najbolji i jedini dugoročni način lečenja ahalazije

Hirurško lečenje

Uvođenjem laparoskopskog pristupa, značajno je smanjen stepen morbiditeta i mortaliteta uzrokovan hirurškom procedurom, stvarajući na taj način laparoskopsku miotomiju procedurom izbora u lečenju bolesnika sa ahalazijom. Danas se korirsti hirurška procedua koja podrazumeva Heller-ovu ezofago-kardiomiotomiju, presecanje mišića završnog dela jednjaka i gornjeg dela želuca uz dodatak antirefluksne procedure. Videti detaljno HIRURGIJA AHALAZIJE

Ne-hirurško lečenje

Ne-hirurško lečenje se značajno ređe koristi i podrazumeva korišćenje medikamenata kao i dve endoskopske (dilatacija može biti i radiološka) procedure: injekciju toksina botulinuma i balon dilataciju.

Lekovi

Medikamenti koji opuštaju glatku muskulaturu i smanjuju pritisak na nivou DES-a kao što su nitrati i blokatori kalcijumskih kanala se mogu koristiti u lečenju ahalazije. Nepotpuna absorpcija lekova kao i sekundarno slabo pražnjenje jednjaka su velika ograničenja ove terapije. Korisnost terapije lekovima je ograničena na smanjenje simptoma dok se ne steknu uslovi za primenu efektivnije terapije, ili kod onih bolesnika koji ne mogu biti podvrgnuti invazivnoj terapiji.

Botoks

Botulinum toksin tip A, je neurotoksin dobijen iz Klostridijum botulinuma, sposoban je da spreči sekreciju acetilholina i na taj način opusti stegnut donji ezofagealni sfikter (DES). Botoks se ubrizgava u DES kroz gastroskop. Botoks je inicijalno efikasan kod 70 % pacijenata ali 50 % njih ponovo razvije simptome u prvih 6 meseci. Ponovno davanje je moguće, ali se njena efikasnost značajno smanjuje. Primena je indikovana samo za pacijente koji nisu u mogućnosti da budu podvrgnuti hirurgiji ili balon dilataciji.

Balon dilatacija

Najstariji način lečenja ahalazije je mehanička dilatacija DES-a, čime se u suštini postiže cepanje mišićnih vlakana DES-a, što dovodi do opuštanja DES-a. Rentgenskom ili endoskopskom kontrolom, baloni (najmanje 30 mm u dijametru) se plasiraju kroz DES i naduvaju 1 do 3 minuta, cepajući na taj način vlakna DES-a.

Dilatacija se vrši postepenim pristupom korišćenjem većih serijski balona (do 40 mm). Balon dilatacijom stepen odgovora iznosi 60-80 %, pri čemu kod 70 % pacijenata dolazi do značajnog smanjenja simptoma disfagije nakon jedne godine. Ponovna dilatacija je često indikovana, ali njena efikasnost opada nakon dve sesije. Pacijenti sa slabim rezultatima nakon inicijalne dilatacije ili ranim povratkom simptoma imaju značajno slabiji odgovor na kasnije dilatacije.

Dokazano je da je uspešnost dilatacije kod mladjih bolesnika značajno manja nego kod starijih, jer njihovo tkivo ima veći stepen rastegljivosti i jednostavno se isteže ali ne i cepa tokom dilatacije.

Kontraindikacije za balon dilataciju sa značajnim povećanjem rizika od perforacije:

• prisustvo hijatus hernije
• značajna dilatacija jednjaka (> 7 mm)
• epifrenični divertikulum

Mogućnost perforacije srazmerno se povećava sa veličinom dijametra balona, tako da incidenca perforacije čak i u najboljim svetskim centrima iznosi do 4 %.

Napisao:
Prof. dr Aleksandar Simić
specijalista opšte hirugije

Objavio:
Reflux Centar
Centar za oboljenja gornjeg digestivnog sistema