Dualna 24 časovna pH metrija jednjaka i ždrela

Retrogradni tok želudačnog sadržaja u gornji aerodigestivni trakt izaziva niz simptoma kao što su kašalj, astma i promuklost. Ove respiratorne ili ekstraezofagealne manifestacije gastro-ezofagealne refluksne bolesti obično se nazivaju laringozofalgealni refluks (LPR) ili ekstraosophegealna refluksna bolest (EERD). Kod zdravih osoba refluksne epizode koje uzrokuju pad pH ispod 4 u vratnom delu jednjaka i ždrela su retkost, ali se često otkrivaju kod bolesnika sa respiratornim smetnjama uzrokovanih GERB-om, odnosno postojanja laringofaringealnog refluksa (LPR) ili tihog refluksa.

Kod ispitivanja bolesnika koji imaju respiratorne simptome kao što su noćno kašljanje, astma ili rekurentne pneumonije, postojanje osećaja knedle ili grebanja u grlu neophodno je načiniti pH monitoring donjeg i gornjeg dela jednjaka kao i ždrela, radi dokazivanja postojanja kiseline u vratnom delu jednjka odnosno ždrelu, a samim tim i postavljanja jasne korelacije između refluksne bolesti (GERB-a) i respiratornih simptoma. 

Karakteristike

pH monitoring samo donjeg dela jednjaka je korišćen kao objektivni test da se ustanovi refluks kao uzrok atipičnih simptoma refluksa, ali njegova uloga u uzročnom povezivanju simptoma sa GERB-om je kontroverzna. U cilju poboljšanja dijagnostike testiranja, koristi se kateter sa dva pH senzora za merenje stepena izloženosti želudačnoj kiselini u donjem odnosno gornjem delu jednjaka i ždrela. Idealna lokacija za merenje pH-a da bi se potvrdila dijagnoza laringozealnog refluksa je ždrelo (farinks).

Dualni (dvostruki) pH metrijski kateter se sastoji iz dve elektrode, pri čemu se jedna postavlja distalno, na 5 cm od gornje ivice DES, a druga najčešće 20 cm proksimalno od prve. Glavna karakteristika ovog testa je postojanje povezanosti između acidifikacije jednjaka i respiratornih simptoma koje osećaju pacijenti. U slučaju dokazivanja jasne korelacije između ovih promena, hirurška antirefluksna procedura značajno smanjuje navedene tegobe i predstavlja primarnu liniju terapije.

Indikacije

Sa LPR-om ne morate imati klasične simptome koji se inače javljaju kod GERB-a, kao što je osećaj pečenja u donjem delu grudi odnosno gorušicu, tako da se on značajno teže dijagnostikuje i često naziva “tihim refluksom”. Uzroci LPR-a mogu biti nedostatak funkcije donjeg sfinktera jednjaka koji inače zadržava sadržaj želuca da ne odlazi prema gore u jednjak, grkljan, usnu šupljinu, pa sve do sinusa. Drugi uzroci su stres, konzumacija veće i specifične vrste hrane i pića i kasni večernji obroci. Obično se javlja periodično, kasna jesen i rano proleće. 

Tehnika izvođenja pregleda

Zlatni standard u dijagnozi LPR predstavlja dualna 24 časovna pH metrija sa impedancom. Ona se sastoji od 2,3 mm širokog poliuretanskog katetera na kome se nalazi 6 senzora ipendance (svaki segment dužine 2 cm) i 2 pH senzorske elektrode. Sam sastav ovog katetera omogućava snimanje promena u impedanci na 3, 5, 7, 9, 15 i 17 cm iznad spoja između jednjaka i želuca. Pored toga, pH electrode se nalaze na 5 cm (donji) i 20 cm (gornji) iznad iznad spoja izmedju jednjaka i želuca. Nakon definisanja spoja izmedju jednjaka i želuca nakon endoskopije, dualna pH metrijska /impedance kateter se kroz nozdrvu postavlja na 5 cm iznad iznad prelaza jednjaka u želudac. Podaci iz senzora impedance i pH elektroda se prenose na portabilni rekorder podataka.

Nakon 24-časovnog snimanja, podaci se prebacuju na računar i analiziraju se korišćenjem specijalnog softvera. Tokom perioda snimanja, pacijenti su ohrabreni da vrše redovnu aktivnost i režim obroka, a dobijaju I lični dnevnik kako bi zapisali vreme uzimanja obroka, vreme u ležećem položaju kao i vreme bilo kakvih simptoma vezanih za GERB. Rezultati koji se dobijaju ovakvom dijagnostičkom procedurom podrazumevaju učestalost, trajanje i vrednosti kiseline u završnom delu jednjaka i u ždrelu.

LPR se dijagnostikuje kada se dokaže da postoji povratni tok želudačnog sadržaja iz želuca u završni deo jednjaka I posledično u gornji deo jednjaka i u ždrelo. 

Napisao:
Prof. dr Aleksandar Simić
specijalista opšte hirugije

Objavio:
Reflux Centar
Centar za oboljenja gornjeg digestivnog sistema